Cờ trở gió thế nào thì đời sẽ nhận giá trị bạn thế ấy.Cả một sự thăng trầm về văn minh, sự tồn vong về hạnh phúc của bao nhiêu người tùy thuộc ở quyền lãnh đạo hay bổn phận tuân phục của họ.Nhưng lý tưởng chân chính hiểu là ý lực đẹp nhất mà bạn đeo đuổi và đem ích lợi cho bạn và tha nhân.Thoạt đầu con nhỏ lắm, con là một hòn máu trong mẹ, bé tí ti, bé hơn đầu sợi tóc nữa.Cùng tuổi hoa niên với bạn trai cũng có những bạn gái có thói quen trầm tư lâu giờ hoặc để suy tính công việc vì buồn sầu, lo âu.Trong nội tâm họ cảm thấy tất cả sự u tối, chán chê về đời sống, về nhân tình, về mọi sự đời.Các cực khổ nhỏ mọn mà họ chịu bây giờ gợi lại cho họ những hy sinh, nhất là hy sinh thầm kín của người bạn trăm năm:Những bề trái của thế tục giúp họ tìm một thứ lạc thú trong tâm hồn và trong khi diệt dục, hành đức họ mong sự chiếm hữu Thượng đế là toàn phúc bên kia bờ cõi cái chết.Hễ thấy ai không tin là họ bất mãn, thấy ai phòng họ chỉ trích.Còn những giờ ngủ, giờ chết: ai giữ? Người đời sẽ phán đoán sao về người chết khi lục ra trong hòm rương kẻ nầy có những hình ảnh khiêu dâm, nhưng phong thư không tiện nhiều người coi vì chữ tình, vì ô uế.

Xem thêm Thu gọn